Kelly Stuart 19/12/2025 Bocs Sebon Joe

Wrth i flwyddyn arall fynd heibio. Gadewch i ni edrych yn ôl ar 2025.

Mae 2025 wedi bod yn flwyddyn brysur arall i’n haelodau.

Etholwyd Cyngor Cenedlaethol newydd. Byddant yn arwain y sefydliad am ddwy flynedd.

Etholwyd Lucy Hinksman a Kurtis Marshall yn Gadeirydd ac Is-gadeirydd newydd i ni.

Ein haelodau yw sylfaen Pobl yn Gyntaf Cymru Gyfan ac unwaith eto maent wedi chwarae rhan bwysig wrth lywio polisi’r llywodraeth a gweithio i gyd-gynhyrchu atebion i bobl ag anableddau dysgu gael gwell mynediad i gymdeithas.

Mae ein timau Ymgysylltu ag Aelodau a Chyfathrebu wedi gweithio’n ddiflino gyda’n haelodau i sicrhau bod eu lleisiau’n cael eu clywed yn yr holl leoedd cywir.

Eleni, roedd yn ymddangos o’r cychwyn cyntaf ein bod ni’n ymgyrchu ac yn lobïo.

Ym mis Mawrth, ymunodd James Tyler, Sam Hall, Jessica Keeble a minnau â Phobl Anabl yn Erbyn Toriadau mewn protest y tu allan i rif Deg Downing Street yn Llundain.

Roedd y brotest yn ymwneud â chynigion y DU i wneud toriadau pellach i fudd-daliadau Lles.

Ym mis Ebrill, ymunodd Is-gadeirydd ein bwrdd, Sophie Hinksman, a minnau ag aelodau eraill o’r rhwydwaith ‘Dewch â’n Pobl yn Ôl Adref o’r Ysbyty’ mewn gwrthdystiad yn Sgwâr y Senedd ynghylch carcharu pobl ag anableddau dysgu ac awtistiaeth mewn ysbytai diogel yn amhriodol.

Gorymdeithion ni hefyd i’r Adran Gofal Cymdeithasol i gyflwyno llythyr i’r Farwnes Merton yn gofyn am gyfarfod i drafod ein pryderon.

Ym mis Mai ymunais â Phobl Anabl yn Erbyn Toriadau mewn lobïo torfol i ASau yn San Steffan. Gofynnwyd iddynt beidio â chefnogi’r toriadau lles arfaethedig.

Cafodd ein lobïo a’n hymgyrchu eu cefnogi hefyd gan lawer o ymatebion ymgynghori Llywodraeth Cymru a’r DU. Fe wnaethant fwydo lleisiau a phryderon ein haelodau.

Eleni cyhoeddwyd ein Strategaeth Amrywiaeth gyntaf erioed sy’n anelu at ymestyn hunan-eiriolaeth i bawb.

Bydd hyn yn cymryd llawer o waith caled dros nifer o flynyddoedd i’w gael yn iawn ond eleni rydym wedi gwneud dechrau cadarn.

Mae ein haelodau BAME wedi gweithio gyda Phrifysgol De Cymru ar brosiect i gynnwys mwy o bobl o gymunedau amrywiol mewn ymchwil.

Mae ein llwyfannau Cyfryngau Cymdeithasol wedi hyrwyddo gwyliau a digwyddiadau crefyddol pwysig drwy gydol y flwyddyn.

Gobeithiwn y bydd hyn yn dangos ein hymrwymiad i wneud i bawb deimlo bod Pobl yn Gyntaf Cymru Gyfan yn sefydliad y gallant berthyn iddo.

Rydym hefyd yn gobeithio y bydd y postiadau’n addysgu aelodau ac ymwelwyr â’r dudalen am wahanol grefyddau a diwylliannau.

Rydym hefyd wedi ehangu llyfrgell Trwy Ein Llygaid i gynnwys mwy o luniau Amrywiol o bobl ag anableddau dysgu.

Eleni, cyhoeddwyd ein Strategaeth MIRROR newydd (Cynllun Busnes) ar gyfer 2026 – 2029 hefyd.

Cafodd hon ei chynllunio gan adborth aelodau ledled Cymru. Cafodd ei llunio a’i chymeradwyo gan ein Cyngor Cenedlaethol.

Gobeithiwn y bydd y cynllun yn ein helpu i hyrwyddo a chryfhau hunan-eiriolaeth yn ogystal â chynyddu amrywiaeth ein haelodaeth.

Cyd-gadeiriodd Is-gadeirydd y Bwrdd, Sophie Hinksman, a minnau grŵp gorchwyl a gorffen Grŵp Cynghori Gweinidogol ar Anableddau Dysgu ar Gartrefi nid Ysbytai.

Mae hyn yn ymwneud â chael pobl ag anableddau dysgu sy’n byw yng Nghymru allan o ysbytai diogel na ddylent fod yno.

Ac atal pobl rhag cael eu rhoi ynddynt yn y dyfodol.

Cyd-ysgrifennais adroddiad ar ran y grŵp gorchwyl a gorffen gyda Dr Dawn Cavanagh, yr Athro David Abbott a Janis Griffiths o Stolen Lives.

Mae’r adroddiad yn gwneud argymhellion ar sut y gallwn ddatrys y broblem hon.

Enw’r adroddiad yw ‘O Ysbytai i Gartrefi’ ac rydym yn disgwyl iddo gael ei gyhoeddi ym mis Ionawr 2026.

Yn anffodus, bu farw Hefin David MS ym mis Awst. Roedd Hefin yn eiriolwr gwych dros bobl ag anableddau dysgu ac awtistiaeth ac roedd yn bwysig iawn wrth gael cydnabyddiaeth i’r ymgyrch Cartrefi nid Ysbytai yn y Senedd. Bydd yn golled fawr i ni i gyd ac yn fy marn i, ei farwolaeth oedd y rhan isaf o 2025. Cyflwynwyd yr adroddiad ‘o Ysbytai i Gartrefi’ iddo.

Hoffwn hefyd estyn fy niolch i Sioned Williams MS a Mark Isherwood MS am fod yn gefnogwyr rhagorol o Gartrefi nid Ysbytai, y tu mewn a’r tu allan i’r Senedd. Ac am sefyll dros bobl ag anableddau dysgu ar lawer o faterion yng Nghymru.

Ym mis Tachwedd, lansiwyd ein Maniffesto newydd ar gyfer etholiadau’r Senedd yn 2026. Cadeirydd y Grŵp Trawsbleidiol ar Anabledd, Mark Isherwood MS, oedd y prif siaradwr.

Bydd y Maniffesto ynghyd â Strategaeth MIRROR yn rhoi ein cyfeiriad inni dros yr ychydig flynyddoedd nesaf.

Rydym wedi hyrwyddo gofynion y Maniffesto mewn trafodaethau rhwng y Grŵp Cynghori Gweinidogol ar Anableddau Dysgu a Llywodraeth Cymru, sy’n gweithio ar Gynllun Gweithredu Anableddau Dysgu newydd i Gymru.

Hoffwn ddiolch i hunain-eiriolwyr Sophie Hinskman, Victoria Waller, Kurtis Marshall, Ruth Yarwood a Shell Williams am eiriol ar ran aelodau yn LDMAG.

A diolch yn fawr iawn i Lynne Evans sydd wedi ymddiswyddo fel cynrychiolydd. Mae Lynne wedi bod yn eiriolwr gwych.

Daeth y flwyddyn i ben gyda lansiad swyddogol y Cynllun Gweithredu ar Anabledd gan Jane Hutt MS, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyfiawnder Cymdeithasol ym mis Rhagfyr.

Mae’r cynllun yn nodi cynllun deng mlynedd ac fe’i cynlluniwyd mewn cyd-gynhyrchiad â Phobl Anabl yng Nghymru.

Dyma’r cyntaf o’i fath yn y Deyrnas Unedig yr wyf yn ymwybodol ohono.

Mae’n nodi gweledigaeth gadarnhaol ar gyfer pobl anabl i gael gwared ar y rhwystrau sy’n eu heithrio o gymdeithas.

Ar hyn o bryd nid oes llawer o fanylion yn y cynllun.

Mae hyn oherwydd y bydd Llywodraeth newydd ym mis Mai a bydd yn rhaid iddyn nhw ei symud ymlaen.

Ond gallwn ddechrau a gweithio’n gadarnhaol gyda Phobl Anabl a Llywodraeth nesaf Cymru i eiriol dros weithredu’r cynllun yn llawn.

Y flwyddyn nesaf rwy’n rhagweld y bydd mwy o heriau gwleidyddol.

Rwy’n credu mai Cartrefi nid Ysbytai a diwygiadau Lles fydd ein darnau mwyaf o waith ymgyrchu a lobïo yn 2026.

Mae angen i ni gadw ein llygaid ar agor a’n clustiau ar y ddaear a bod yn barod i hunan-eiriol dros ba bynnag faterion a all godi’r flwyddyn nesaf.

Ond am y tro, gadewch i ni ddathlu’r ffaith ein bod wedi mynd trwy 2025 heriol gyda’n gilydd.

Gadewch i ni ymlacio, dathlu a chael hwyl dros gyfnod y Nadolig.

Hoffwn ddiolch i’n holl aelodau, ein bwrdd a thîm staff AWPF am flwyddyn ardderchog arall o waith caled.

Mae eich ymroddiad i’r achos yn aruthrol.

Hoffwn orffen trwy ddymuno Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda i holl ddarllenwyr Bocs Sebon Joe.

A diolch i chi gyd am eich cefnogaeth barhaus.

Buddugoliaeth i hunan-eiriolaeth!